“Tôi đã mở to mắt, nhưng vẫn không nhìn thấu được lòng người.”
Trước kia, mỗi khi có người nói câu này, tôi thường cho rằng họ đang làm quá, đang nghiêm trọng hóa vấn đề. Cuộc đời nói dài thì dài thật, nhưng nói ngắn thì cũng ngắn lắm. Yêu thương nhau còn không đủ, sao cứ phải lãng phí thời gian, cứ phải giam đời mình vào những dối trá, lọc lừa vô nghĩa?
Lớn lên, tôi mới nhận ra, thì ra cuộc đời chỉ có một nửa là niềm vui, nửa còn lại từ lâu đã chất đầy nỗi buồn và toan tính: Tôi lựa chọn sống hồn nhiên, người ta lại tìm cách trèo lên đầu lên cổ. Tôi càng nhường nhịn cho qua, người ta lại càng được đà lấn tới. Tôi khao khát đặt niềm tin vào cuộc đời, người ta lại đánh đồng tôi với sự ngu dốt và hèn nhát.
Từ bó rau mấy chục ngàn đến những công trình mấy chục ngàn tỉ, ai ai cũng tìm cách thu lượm thật nhiều để làm lợi cho mình. Từ một nụ cười hời hợt xã giao đến những lời ngọt ngào có chủ đích, những việc thoạt nhìn làm vì người khác, hóa ra lại làm vì chính họ...
Không thể rạch ròi như ngày và đêm, đen và trắng, giữa người với người luôn luôn tồn tại một khoảng “xám”, nơi mà mọi đúng sai thị phi chỉ mang tính tương đối, bị chi phối bởi sức mạnh. Cái gì thuộc về bản chất thì không ai thay đổi được.
Trước đây, tôi từng hâm mộ những người dám từ bỏ tất cả để có một cuộc sống tự do, không khuôn khổ ràng buộc, bình tĩnh đi qua mọi cảnh sắc thế gian. Bây giờ, tôi lại càng hâm mộ những người dám quên mình vì người khác, dũng cảm thành thật, không ngại gian nan, va chạm, đương đầu...
Cố gắng gieo hạt giống thiện lành vào đời sống, đương nhiên tốt. Nhưng nếu chưa từng tìm cách thay đổi, đấu tranh với những xấu xí bất công. Vậy khác nào trồng hoa trên một vũng bùn lầy, tôi tự hỏi có ích lợi gì không?
Càng lớn, càng hoài niệm những ngày được ngồi trong lớp học. Mùa hè dài đằng đẵng, có đàn chim ríu rít sải cánh bay. Ánh mặt trời nghiêng nghiêng động đậy, soi sáng từng gương mặt sạch sẽ thơ ngây. Ban mai đầy ắp tiếng cười, ráng chiều ngỡ như mộng ảo. Không có toan tính, không phải tranh đấu, không cần giả bộ.
Càng không nghĩ có ngày phải thốt lên:
“Tôi đã mở to mắt, nhưng vẫn không nhìn thấu được lòng người.”
-----
Trích: Mình phải sống như biển rộng sông dài